13.12.2014/29204 tarih/sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları
Hakkında Yönetmelik, 26.12.2008/27092 mükerrer tarih/sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik ve
26.12.2008/27092 mükerrer tarih/sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zararlı
Madde ve Karışımların Kısıtlanması ve Yasaklanması Hakkında Yönetmelikler
yürürlükten kaldırılarak, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni
Ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik ihdas
edilmiştir. İhdas edilen bu Yönetmelik Resmi Gazetenin 23.06.2017 tarihli 1.
Mükerrer sayısında yayımlanmıştır.
Bu Yönetmelik, (AT)
1907/2006 sayılı Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması
Hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü
dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmış olup,
insan sağlığı ve çevrenin yüksek düzeyde korunmasını sağlamak, maddelerin
zararlarının değerlendirilmesine yönelik alternatif yöntemleri özendirmek,
rekabeti ve yeniliği artırmak üzere kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi,
izni ve kısıtlanmasına ilişkin idari ve teknik usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanmıştır.
Yürürlükten kaldırılan mevzuatlarda da
değinildiği üzere; Yönetmeliğin asıl amacı Türkiye’de üretilen veya Türkiye’ye
ithal edilen ve miktar olarak bir ton’dan fazla olan kimyasalların Çevre ve
Şehircilik Bakanlığınca envanter kaydının tutulması, insan ve çevre sağlığına
olumsuz etki yapmaması adına üretim ve piyasaya arzının kontrol altında
tutulması hedeflenmektedir.
Yönetmeliğin 2/2 maddesinde kapsam dışı tutulan madde ve karışımlar
ayriyeten belirtilmiştir.
Bildirimler Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
web sayfasında yer alan ‘’Kimyasal Kayıt Sistemi’’ aracılığıyla yapılacaktır.
İmalatçı, ithalatçı veya alt kullanıcıların
Yönetmelik çerçevesindeki yükümlülüklere uyma sorumluluğu kendisine ait olmak
şartıyla, diğer imalatçılar, ithalatçılar ve alt kullanıcılarla görüşmesi de
dâhil olmak üzere, veri ve maliyet paylaşımlarıyla ilgili konularda, üçüncü
taraf temsilci atayabilmeleri mümkündür. Keza, Türkiye dışında yerleşik olup,
Türkiye’ye ithal edilmek üzere eşyayı üreten/karışım hazırlayan firma,
karşılıklı anlaşmaya vararak Türkiye içinde yerleşik gerçek ya da tüzel bir
kişiyi bu Yönetmelik kapsamındaki ithalatçı yükümlülüklerini yerine getirmek
üzere tek temsilcisi olarak da atayabilir. Tek temsilci atanması durumunda, tek
temsilci bu Yönetmelik kapsamında ithalatçı yükümlülüklerini yerine getirmekten
sorumlu tutulmuştur.
Kayıt esnasında ibraz edilecek
bilgi/belge/teknik dokümanlar yönetmelikte detaylıca belirtilmiştir.
Yönetmelikte, Madde Bilgisi Değişim Forumları
(MBDF) ile Güvenlik Bilgi Formlarına ilişkin usul ve esaslara yer verilmiştir.
Yönetmelikte, imalatçı, ithalatçı ya da alt
kullanıcıların Yönetmelik eki Ek-14 kapsamındaki bir maddeyi belirlenen
koşullar haricinde piyasaya arzı ve kullanımına dair kısıtlamalara yer
verilmiştir.
İzne tabi maddeler
listesi (EK 14) Bakanlığın web sayfasında yayımlanacak olup, izin sahipleri ve alt kullanıcılar, maddeyi ya da maddeyi
içeren karışımı piyasaya arzdan önce etiketleyerek bu etiketin üzerinde izin
numarasına yer vermekle yükümlü tutulmuştur.
Bakanlık nezdinde yapılacak işlemler ücrete
tabi olup, tahsil edilecek ücretler döner sermaye işletmesi için belirlenen
rakamlar olup, Bakanlık web sayfasında yer alacaktır. Ancak kayıt dosyasında
Yönetmelik Ek-7’deki tüm bilgileri içeren 1-10 ton arası maddeler için kayıt
bedeli alınmayacaktır.
Kayıt altına alınan maddelere ilişkin bilgilere
erişim ve bu bilgilerin ifşası Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde Yönetmelikte belirtilmiştir.
Yönetmeliğe aykırı hareket edilmesi halinde,
2872 sayılı Çevre Kanunu, 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki
Sağlığı, Gıda Ve Yem Kanunu
ile 5442 sayılı İl İdaresi Kanunun ilgili maddeleri doğrultusunda idari ve
cezai yaptırımlar uygulanacaktır.
Yönetmeliğin 66 numaralı maddesinde
Yönetmeliğin madde ve ekleri bazında, en erken 6 ay olmak üzere yürürlük
tarihlerine yer verilmiştir.
Uygulamaya ilişkin Tebliğ/Genelge gibi sair
mevzuatın da yayımlanması beklenmekte olup, ayrıca bilgilendirmeler
yapılacaktır.
Sonuç olarak; Her ne kadar konu direkt
olarak gümrük mevzuatıyla alakalı gözükmese de, Yönetmelik ve eklerinin
firmaların üretim/kalite/satınalma/satış departmanları tarafından incelemeye
tabi tutularak, kapsama giren veya girmesi muhtemel maddelerin tespit edilmesi
ve ön hazırlık adına, tespit edilen bu maddelerle ilgili olarak Çevre
Şehircilik İl Müdürlüğü veya Bakanlığın ilgili birimleriyle şimdiden irtibata
geçilmesinde fayda olacağı düşünülmektedir.
Bahse konu Yönetmelik ve eklerine http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170623m1.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170623m1.htm
link’i üzerinden ulaşılması mümkündür.
